اصول نگهداری از فرش ماشینی

قبل از اینکه شروع کنیم  ابتدا میخواهم یک نکته را متذکر شوم و آن هم این است که : ممکن است بعضی از محتویات و موارد  این مقاله را در وب سایت های دیگر مشاهده کنید. و این مورد کاملا طبیعی است چون اصول و فنون همه یکسان هستند.

نگهداری فرش ماشینی شامل موارد زیادی است و رعایت این موارد که در جلوتر به آن اشاره میکنیم  در نحوه نگه داری فرش ماشینی به شدت تاثیر گزارند.

اصول نگهداری از فرش ماشینی

این موارد شامل:

اصول جارو کردن فرش

نحوه مراقبت از ریشه های فرش

اصول انبار داری  و جلوگیری از بید فرش

نکاتی در مورد نحوه قرار گیری فرش

لکه های فرش را چگونه از بین ببریم (معضل بسیار بزرگ)

رعایت موارد اصولی در هنگام حمل و نقل فرش

چگونه شکستگی فرش را از بین ببریم؟

۱-فرش را به صورت اصولی جمع کنید:

برای اینکه بخواهید فرشتان را جمع کنید دو راه وجود دارد :

1-تا کردن فرش

2-لول کردن فرش

از بین این دو  بهترین و معتبر ترین روش که از نظر بسیاری از کارشناسان اصولی است لول کردن فرش است. زیرا لول کردن فرش هیچ گاه به تارو پود و الیاف فرش آسیب نمیرساند.

توجه ۱: اگر فرش شما تراکم و شانه کمی دارد میتوانید آنرا تا کنید (در صورتی که حالت استاندارد همان لول کردن است) .

توجه ۲: اگر فرش شما تراکم و شانه زیادی دارد و یا اصطلاحا دست بافت گونه است به هیچ عنوان آنرا نباید تا کنید و حتما باید لول شود زیرا فرش هایی که تراکم بالایی دارند به همان نسبت توپر تر  و سنگین تر هستند که تا کردن این نوع از فرش ها موجب شکستگی فرش میشود که آسیب جدی به فرش وارد میکند.

توجه۳: در هنگام لول کردن فرش حتما آنرا به صورت محکم وسفت لول کنید و آنرا در نایلون مربوط به خود که فرش را درون آن دریافت کردید بگزارید.

۲- فرش را در جای مناسبی از خانه پهن کنید:

نور خورشید به هر شئ که بتابد خواه یا ناخواه بروی آن شئ حتما تاثیر مخرب خواهد داشت و فرش هم از این قاعده مثتسنی نیست . سعی کنید حدالامکان فرش را به دور از نور خورشید پهن کنید چون نور خورشید اگر به صورت مستمر به فرش بتابد باعث ۱- رنگ پریدگی فرش ۲- آسیب به بافت فرش میشود.

راه کار : قسمتی از خانه که از آنجا نور به روی فرش میتابد را میتوانید با پرده سفید نازک بپوشانید تا از شدت نور کاسته شود .

۳- فرش را دور از رطوبت نگه دارید:

رطوبت یک عامل خطرناک و تدریجی برای پوساندن فرش زیر پایتان است . بسیاری از فرش هایی که به کارگاه رفوگری فرش ما  آورده میشوند اکثرا این فرش ها پوسیده هستند و عامل این پوسیدگی در اکثر موقع رطوبت است که به صورت تدریجی باعث پوسیدگی فرش شده است.

برای جلوگیری از رطوبت فرش چند راه کار را پیشنهاد میکنیم:

از گذاشتن گلدان به طور مستقیم بر روی فرشتان خوداری کنید ( حتی با وجود زیرگلدانی) و گلدان هایتان را بر روی یک سطح نیم متری از فرش قرار دهید .

ممکن است بر اثر بی احتیاطی لیوان یا ظرف آب بر روی فرشتان بریزد که اگر این آب را سریعا از روی فرش جمع و خشک نکنید  آب به عمق فرش نفوذ کرده و باعث ایجاد بوی نامطبوع و به مرور باعث پوسیدگی فرش میشود.

اگر به هر دلیلی آب به فرشمان نفوذ کرد چه کنیم؟

اولین کاری که باید بکنید این است که از یک قاشق استفاده کنید و سریعا قاشق را در جهت خاب فرش بکشید تا آبی را که  روی فرش ریخته را تا جای امکان جمع کنید . این کار را تا جایی ادامه دهید که مطمئن شوید دیگر آبی باقی نمانده.

دومین مرحله این است که با یک دستمال خشک ( حوله یا اسفنج، البته اسفنج بهتر است چون خاصیت جذب کنندگی دارد) سطح را به صورت رفت و برگشت در جهت و خلاف جهت فرش بکشید.

در سومین مرحله  با حرارت ملایم از پشت فرش (حرارت با فاصله باشد)  قسمت مربوطه را خشک کنید.

۴-عدم هوارسانی به فرش یک عامل پوسیدگی فرش:

عدم هوارسانی به فرش میتواند یک عامل پوسیدگی فرش باشید مثلا اگر فرشتان را انبار کرده اید و در کاور مخصوص به خود آنرا نگه داری میکنید بهتر است هرچند وقت یک بار آنرا از کاور دربیاورید و فرش را به صورت کامل باز کنید .  یا اگر روی فرش جسم یا اثاثیه سنگینی قرار گرفته حتما هرچند وقت یکبار فرش را بیرون بکشید.

۵- استفاده از پدهای محافظ برای مراقبت از فرش:

یک مورد بسیار مهم که در مقالات قبلی هم به آن اشاره کرده ام این است که حتما برای پایه های وسایلی که اگر  روی فرش قرار دارند مثل: مبل ، میز نهارخوری، کمد و … از این پد های محافظ استفاده کنید .

چند روز پیش یک فرشی را به کارگاه رفوگری ما آوردند که این فرش دچار گود فتادگی  و فرش از حالت معمول خود خارج شده بود ، علت را که جویا شدیم پی بردیم که این فرش یک جسم بسیار سنگین با پایه های بسیار تیزی را تحمل کرده و به این وضع دچار شده.که همین میتواند در دراز مدت موجب پوسیدگی فرش شود.

نکته: به جای استفاده از پد های محافظ میتوانید از هر جسم دیگری که ضربه گیر پایه ها است استفاده کنید.

۶- از کف پوش مناسب استفاده کنید:

زمانی که حرف از مراقبت فرش ماشینی میشود اکثر افراد فکر میکنند تنها محافظت از رویه فرش مهم است در صورتی که پشت فرش هم از اهمیت زیادی برخوردار است . استفاده از یک کف پوش مناسب  مانند : پارکت ، سرامیک یا موکت میتواند به طرز عجیبی از پشت فرش ماشینی شما از ناهمواری ها حفاظت کند .

۷-آسیب فرش را جدی بگیرید:

پارگی، سوختگی ، پوسیدگی،و … در هر ابعادی (چه کوچک و چه بزرگ) از جمله مواردی هستند که ممکن است فرشتان به آن نیز دچار شود. در صورتی که فرش شما به هر دلیلی دچار این موارد شد باید سریعا آنرا به یک رفوگر حرفه ای در شهرتان بسپارید تا آنرا ترمیم کند.

حالا چرا میگوییم فرش باید سریعا تعمیر شود؟ این کار یک دلیل دارد :

در حالت پارگی ، سوختگی و پوسیدگی چون الیاف فرش دچار سستی و از هم پاشیدگی نسبی میشوند در صورتی که اقدام سریع به تعمیر فرش نکنید ممکن است بر اثر پا خوردگی زیاد این از هم پاشیدگی بیشتر شود و به طور کل الیاف قسمت معیوب فرش بریزد و  این آسیب دیدگی بیشتر شود و شما مجبور شوید هزینه بیشتری برای رفوی فرشتان بپردازید و همچنین فرش شما زمان بیشتری برای رفو نیاز داشته باشد.

اگر فرشتان دچار آسیب شد:

۱: اولین کاری که میکنید این است که ابتدا قسمت معیوب را با چسب نواری پهن از روی فرش بچسبانید ، مزیت این روش این است که باعث میشود الیاف فرش از آن چیزی که هست بیشتر ازهم نپاشد. و سپس آن قسمت را با یک پارچه بپوشانید تا اعضای خانواده در جریان باشند که در آن محدوده پا نگزارند.

۲: این مورد بسیار مهم است ، اینکه در صورتی که فرشتان آسیب دیده ، هرگز در این یک مورد به تعمیر و ترمیم خودسرانه فرشتان نپردازید. متاسفانه در حوزه وب و اینترنت یکسری وب سایت ها به معرفی یک سری روش ها برای ترمیم فرش توسط خود افراد پیشنهاد میکنند که طبق تجربه شخصی بنده این روش و فنون نه تنها  اصلا پبیشنهاد نمیشود بلکه انجام خودسرانه آن میتواند موجب خرابی و بدریخت شدن فرش شما شود که هر کسی که آنرا ببیند میفهمد که فرش صدمه دیده . و نکته بعدی این است که اکثر این روش های پیشنهادی در در اینترنت بیشتر برای ترمیم موکت استفاده میشود نه فرش ماشینی .

۸- حرارت دشمن دیرینه فرش:

لوازم برقی داغ و حرارت زا، ظروف داغ به شدت میتوانند به فرش شما صدمه جدی وارد کنند . البته این بستگی به جنس الیاف فرش شما دارد.

گاها در کارگاه رفوگری با فرش هایی مواجه میشویم که توسط  اتو سوزانده شده  و رد اتو به طور کامل روی فرش افتاده  یا فرش هایی که توسط قابلمه داغ سوخته است.

برای پیشگیری از این کار همان طور که خودتان هم میدانید از برخورد مستقیم جسم داغ با فرشتان خودداری کنید.

۹- تمیزی فرش = افزایش عمر فرش

معمولا اکثر افراد ازاین نکته بیخبرند که عدم تمیزی فرش خود یک عامل مهم در کاهش کیفیت  فرش است به این صورت که خود آلودگی فرش و انتقال آن به تارو پود آن  تاثیر بسزایی در کاهش مقاومت و کاهش عمر فرش دارد.

بهتر است سالی یک بار فرشتان را به  یک قالیشویی مطمئن بسپارید. و هر دوماه یک بارهم خودتان زحمت تمیزی فرشتان را بکشید مثلا میتوانید فرشتان را به وسیله یک شامپو فرش مناسب کف شویی کنید یا به وسیله یک بخارشوی آن را ضد عفونی کنید.(در استفاده از بخارشوی زیاده روی نکنید).

۱۰- ابعاد فرش انتخابی از ابعاد محیط کمتر باشد:

در زمان خرید فرش به این نکته دقت کنید که ابعاد فرش انتخابی شما از ابعاد محیطی که میخواهید فرش را پهن کنید کمتر باشد اگر غیر از این باشد و فرش از ابعاد محیط بلند تر باشد در این صورت مجبورید قسمت انتهایی فرش را تا بزنید که این خود سبب شکستگی انتهای فرش میشود .

۱۱- اصول نگهداری از ریشه فرش یک اصل مهم در مراقبت از فرش :

اما آنچه که در این میان مهم است حفظ و نگهداری از ریشه های فرش است.

معمولا ریشه های فرش به دلیل  رنگ سفید آنها بیشتر از قسمت های دیگر فرش در معرض کثیفی و چرک هستند و این کثیفی بیشتر در معرض دید است و یا گاهی ممکن است ریشه های فرش بر اثر عواملی دچار پوسیدگی شوند و مجبور شوید ریشه های فرشتان را تعویض کنید.

ولی ما به شما ۳ راه موثر برای حفظ طولانی مدت ریشه های فرش معرفی میکنیم.

۱#: اگر ریشه های فرش دچار کثیفی شد آنرا با شامپو فرش مناسب بشویید.( در جلوتر به صورت اختصاصی توضیح خواهیم داد)

۲#:  استفاده از دوگره برای زیبایی و استحکام ریشه

۳#: برای جلوگیری از کثیفی ریشه ، استحکام ریشه  میتوانید از جاجیم استفاده کنید.

۴#:به هیچ عنوان از چسب برای محافظ ریشه فرش هایتان استفاده نکنید. دلیل آن این است که چسب ها به مرور زمان کنده میشوند و ریشه های فرش نیز با آن ها ممکن است کنده شود.

۵#:عدم استفاده از مواد شوینده مثل وایتکس ، سولفید : بسیاری از خانواده ها برای از بین بردن زردی و کثیفی ریشه ها از این مواد شیمیایی استفاده میکنند ولی غافل از اینکه این مواد میتوانند باعث پوسیدگی ریشه شوند.

#۶: عدم قرار گرفتن در معرض رطوبت : این مورد علاوه بر آسیب و پوسیدگی فرش باعث پوسیدگی ریشه ها نیز میشود.

۱۲- افزایش مقاومت حاشیه فرش با شیرازه دوزی :

یک مورد بسیار مهم در حفظ و نگهداری فرش ، حفظ و مراقبت درست از حاشیه فرش است .  حاشیه فرش خود شامل یک حاشیه طولی (شیرازه ) و یک حاشیه عرضی (ریشه) میشود . درمورد ریشه و نحوه مراقبت از آن به صورت کامل برای شما توضیح دادیم . اما به دلیل اینکه ریشه  شامل مطالب زیادی بود ترجیح دادیم برای جلوگیری از خستگی شما عزیزان و مهم بودن موضوع آنرا در یک مبحث جداگانه برای شما توضیح دهیم.

شیرازه: نواری است که در دوطرف حاشیه فرش از ابتدا تا انتها به صورت دایره ای و مدور دوخته میشود.

شیرازه به دو صورت در حاشیه فرش قرار میگیرد:

1#- به صورت دستی

دراین روش به وسیله یک سوزن  و نخ ( نخ مخصوص )  در حاشیه فرش دوخته میشود.

2#- به صورت ماشینی

به وسیله  دستگاه مخصوص این اتفاق رخ میدهد . به شیرازه ای  که به وسیله  دستگاه  زده میشود زیگزال میگویند.

شیرازه  در همه فرش های دستبافت و ماشینی وجود دارد . اما گاهی اوقات  ممکن است براثر عواملی شیرازه دچار پوسیدگی یا پارگی شود که برای ترمیم آن نیاز باشد به رفوگر مراجعه کنید و براساس مشکلی که برای شیرازه فرش شما پیش آمده رفوگر مجبور باشد همه یا قسمتی از آن را تعویض و یا تعمیر کند.

مزایای استفاده از شیرازه در حاشیه فرش:

۱#:ایجاد جلوه ای زیبا در حاشیه فرش

۲#:ایجاد استقامت در حاشیه فرش

۳#:مقاومت حاشیه فرش در برابر ساییدگی

۴#:حفاظت از ورود آب به داخل فرش

۵#:عدم وجود شیرازه باعث از هم پاشیدگی چله حاشیه فرش(بافت کنار فرش) میشود که خود بی نظمی بافت اطراف فرش را به دنبال دارد.

تنوع رنگی شیرازه فرش زیاد است(سرمه ای ، لاکی ، سبز ، آبی ، پسته ای و …) و این رنگ برحسب سلیقه مشتری انتخاب میشود اما ما معمولا به آنها پیشنهاد میکنیم که رنگ شیرازه فرششان را متناسب با رنگ پس زمینه آن انتخاب کنند.

مطالب تکمیلی

آموزش جارو کردن فرش ماشینی

شاید برای خیلی ازافراد جارو زدن فرش ماشینی یک کار عادی  و روزمره باشد و هروز و یا هرچند وقت یکبار طبق عادت این کارا انجام دهند . ولی انجام همین کار نیاز به رعایت یک سری اصول ، دقت و حوصله است.

آموزش جارو کردن فرش به وسیله جاروبرقی خود یک راه اساسی برای افزایش عمر فرش است.

برای تمیزی الیاف فرش و از بین رفتن گردوغبار موجود در فرش دسته جارو برقی را یک بار به صورت جلو و عقب و یکبا ر هم به صورت راست و چپ بکشید.

برای تمیزی دقیق فرش ، حدالامکان قبل از جارو کشی سعی کنید کیسه جاروبرقی را به صورت کامل حتما خالی کنید،  این کار تا ۵۰% کارایی و مکش جاروبرقی شما را افزایش میدهد.

در هنگام جاروکشی حتما به لبه و حاشیه فرش (شیرازه فرش) توجه کنید و آن قسمت را هم به وسیله جاروبرقی تمیزکنید.چون این قسمت کمتر مورد توجه افراد قرار میگیرد.

برای جارو کردن فرش بهتر است یک بار آن را به صورت افقی و یک بار هم به صورت عمودی جارو کنید.

اگر خانواده ای پرجمعیت و پر رفت وآمد هستید میتوانید فرشتان را به صورت  روزدر میان و یا دوروز در میان جاروکنید و لی اگر جزء خانواده ای کم جمعیت هستید این کارا بهتر است به  یک روز یا دوروز در هفته کاهش دهید.

در کنار استفاده از جاروبرقی میتوانید هرچندازگاهی از دستگاه بخارشوی جهت از بین بردن حضور احتمالی حشرات موذی استفاده کنید.

چگونه شکستگی فرش را از بین ببریم؟

شکستگی فرش یا به اصطلاح کیسی یا چروکی  فرش یکی دیگر ازعواملی بسیار مهم است که در طول عمر و جلوه  فرش شما تاثیر به سزایی دارد و در صورت ایجاد حتما باید سریعا برطرف گردد. که رفع این عیب میتواند توسط شما باشد  بدون اینکه لازم باشد هزینه ای بابت آن پرداخت کنید.

در ادامه به صورت کامل عوامل ایجاد کننده و راه حل های موجود برای رفع شکستگی فرش را به صورت کامل بیان میکنیم پس باز هم مارا همراهی کنید.

عواملی که میتواند در ایجاد شکستگی فرش شما نقش داشته باشد:

۱#عدم صحیح جمع کردن اصولی فرش( که در مورد ۱ همین مقاله هم در موردش گفتیم):

همان طور که در مورد یک هم گفتیم قبل از اینکه میخواهید فرشتان را برای مدتی از محیط خانه جمع کنید و در فضایی آنرا نگه داری کنید اولا اینکه آنرا به هیچ عنوان به حالت تا جمع نکنید و حتما فرش را به صورت لول شده جمع کنید دلیلش آن است که فرش هایی که تراکم و شانه بالایی دارند چون بسیار سنگین و توپر هستند در صورت تا کردن دچار شکستگی و کیستی میشود .

۲#نگه داری طولانی مدت فرش در انبار:

نگهداری طولانی مدت قالی میتواند  عامل دیگر ایجاد کیستی و چروکی فرش شما باشد . این نگهداری چه به صورت تا شده باشد یا به صورت لول ممکن است این آسیب را ایجاد کند.

برای جلوگیری از این آسیب بهتر است هرچند گاهی لول  یا تا  فرش را به طور کامل در فضایی که آنرا نگه داری میکنید به طور کامل باز کنید و به طور کامل از ۴ طرف صافش  کنید  و بگزارید ۱ یا ۲ ساعت همان حالت باقی بماند و سپس آنرا دوباره جمع کنید.

۳#خشک کردن غیر اصولی پس از شستوشو:

شاید برای شما هم این اتفاق افتاده باشد که فرشتان را برای شستشو به یک شرکت قالیشویی سپرده اید  و پس از اینکه آنرا تحویل گرفته اید  و در فضای مزل پهن کرده اید ناگهان متوجه ایجاد یک سری چروک ها و کیستی ها در حاشیه یا وسط فرش میشوید که هرچند بارهم اگر روی آن دست بکشید مطمئنا درست نخواهد شد . و تنها دلیل آن شستن غیر اصولی قالیشویی مورد نظر بوده است.

اما گاهی این علت از طرف خود شما است. مثلا شما تصمیم میگیرید خودتانفرشتان را بشویید  که  اگر پس از شستوشو به صورت غیر اصولی فرش را خشک کنید ممکن است پس از اینکه فرش را در محیط خانه پهن کردید متوجه شکستگی و چروکی در قسمت هایی از فرشتان شوید.

توجه: اگر شستوشو را قصد دارید خودتان انجام دهید حتما سطحی که میخواهید فرش را روی آن خشک کنید دقت کنید یک سطح کاملا صاف باشد و پشت فرش صاف بماند . در غیر این صورت احتمال کیست افتادگی هست.

خب! تاحالا هرچه که گفته شد همگی از علل شکستگی فرش بودنند اما در ادامه میخواهیم به راه حل های مهم برای از بین بردن و یا به حداقل رساندن شکستگی فرش اشاره کنیم.

راه حل اصولی و منطقی برای رفع شکستگی فرش توسط خودتان:

قسمت شکستگی فرش  را چه در حاشیه و چه در وسط  کاملا با دست صاف کنید و یک جسم سنگین روی آن قرار دهید و بگزارید چند ساعتی همان حالت باقی بماند.

فقط توجه داشته باشید که در هنگام قرار گیری جسم سنگین بر روی قسمت کیست افتاده فرش، قسمت زیره جسم  لبه دار یا برنده نباشد که به فرش هم صدمه نزند.

پیشنهاد:

ما اگر بخواهیم به شما یک جسم سنگین حتی بدون اینکه به الیاف فرش آسیب بزند معرفی کنیم به شما پیشنهاد میکنیم از یک فرش سنگین تا کرده یا لول کرده  دیگر استفاده کنید و آنرا روی قسمت شکستگی فرش مورد نظر قرار دهید.( البته این فقط یک پیشنهاد بود شما میتوانید از هر جسم دیگر با شرایطی که گفته شد استفاده کنید).

مورد دوم موثرترین راهکار است. در این روش شما باید از پشت فرش تعمیرات را انجام دهید به این صورت که :

۱-ابتدا قسمت شکستگی را از پشت فرش پیدا کنید ۲- آن قسمت را از پشت مرطوب کنید ۳-اتو داغ شده را در قسمت مرطوب بکشید ( البته اتو کشیدن روی پشت فرش قلق خاص خودش را دارد که در فیلمی که در آینده منتشر میکنیم میتوانید آنرا مشاهده کنید).۴- درآخرین مرحله  فرش را لول کنید و در جایی مناسب بگزارید.

اگر این موارد را انجام دادید ولی باز هم متوجه شدید که این چروکی از بین نرفته  در مرحله آخرآن را باید به دست یک رفوگر متخصص بسپارید تا با استفاده از تخصص خود آنرا ترمیم کند.